Het recht op vrijheid van religie of overtuiging is een fundamenteel recht van ieder mens overal ter wereld. Maar over de hele wereld wordt vrijheid van religie aangevallen, met het in de afgelopen 10 jaar opkomen van ernstige beperkingen in de vijf belangrijke regio’s van de hele wereld.
Schendingen van het recht op religieuze vrijheid zijn wijdverbreid en treffen mensen over de hele wereld. Religieuze organisaties en individuen die samenkomen in religieuze gemeenschappen krijgen te maken met groeiende onderdrukking, wanneer ze hun overtuigingen of religie in het openbaar tot uiting brengen.
Mensen van goede wil kunnen veel doen door samen te werken om de toenemende stroom van religieuze onderdrukking te keren en het universele recht op religieuze vrijheid voor iedereen te versterken. Ten eerste kunnen ze de aard van het recht op religieuze vrijheid begrijpen en actie ondernemen tegen de voortdurende bedreiging van dat recht. Ten tweede kunnen ze deze principes van religieuze vrijheid implementeren door het respecteren van de rechten van alle religies en overtuigingen, zonder er een te discrimineren. Tot slot kunnen ze samenwerken met mensen van alle geloven om op binnenlands en internationaal niveau de vrijheid van religie en tolerantie voor allen te bevorderen en te beschermen.
Groeiende Sociale Vijandigheid jegens Religie
in de Media
Uit het wereldwijde onderzoek van het Pew Research Center naar het groeien van beperkingen van religie blijkt dat ongeveer vijf miljard mensen (75 procent van de wereldbevolking), in landen wonen met een overheid die enorme restricties oplegt aan religie of met een hoge mate van sociale vijandigheid jegens religie, die vaak religieuze minderheden als doelwit heeft. [41]
Er is geen twijfel dat de media – alle vormen van pers, zoals gedrukte media, audiovisuele en elektronische media – een belangrijke oorzaak vormen voor deze hoge sociale vijandigheid jegens religieuze groepen over de hele wereld. Er zijn tegenwoordig legio gevallen waar de een of andere religie het doelwit is van propaganda, vooroordelen, stereotypering, misvatting, misbegrip en aanzetting tot haat in de pers in landen over de hele wereld.
De episode in 2005 met betrekking tot de publicatie van spotprenten van de profeet Mohammed en de daaropvolgende heftige reacties in de islamitische wereld richtte de aandacht van de wereldbevolking op de misverstanden en gebrek aan informatie in de media over zaken met betrekking tot religie en overtuiging. Toch blijven vooroordelen en verkeerde informatie in de pers een plaag, waarmee religieuze discriminatie wordt aangemoedigd en vijandigheid jegens bepaalde geloven wordt aangewakkerd. [42]
Er bestaat momenteel in dit kritieke gebied geen universele set principes, regels of normen met betrekking tot het uitbeelden van religie of overtuiging door de media. Zonder heldere verwoording van dergelijke principes en maatstaven, is er geen effectieve manier om in te schatten of nieuwsberichten normen van universele mensenrechten schenden terwijl zij discriminatie of zelfs geweld opwekken door zich te richten op personen vanwege hun religieuze verbintenissen.De tijd is gekomen om een set maatstaven onder woorden te brengen, die zijn gebaseerd op de principes van mensenrechten die het recht op vrijheid van religie vormen, om de media een richtsnoer te geven op het gebied van religie of overtuiging. Teneinde aan deze urgente noodzaak te voldoen is er een voorstel voor een Handvest voor Journalistieke Ethiek met betrekking tot respect voor religie of overtuiging (“Handvest”) in de volgende sectie geplaatst als een hulpmiddel om de media voor te lichten over het recht op religieuze vrijheid en zo de juiste journalistieke normen vast te stellen voor religieuze tolerantie binnen het rapporteren over religieuze zaken.
Dit Handvest werd samengesteld door rekening te houden met meer dan 40 nationale journalistieke ethische codes, meer dan 300 codes voor professionele journalisten, en de relevante documenten die de normen van de OVSE, de Raad van Europa en de VN weergeven, die in deze publicatie worden vermeld. Het Handvest houdt rekening met de voornaamste principes van vrijheid van meningsuiting en vrijheid van religie en poogt tot een passend evenwicht te komen dat beide fundamentele vrijheden tot hun recht laat komen.
[41] “Het Groeien van Beperkingen van Religie”, september 2012, Pew Research Center.
[42] Zie bijvoorbeeld, Kopenhagen en het Deense Instituut voor Internationale Studies, Rytkonen, Helle “De Grens Trekken: De Spotprenten Controverse in Denemarken en de VS 2007; de Islamic Monthly, “Amerika’s meest Recente Buitenstaanders: De Strijd van Religieuze Minderheden in de geschiedenis” 13 maart 2013; Bahá’í Wereldnieuwsdienst: “Een Casestudy van Religieuze Haat”, 7 december 2013; Opmerking: “The Guardian Bevestigt een zekere Mate van Anti-semitisme”, 10 November 2011.
