DE RELIGIEUZE STATUS VAN SCIENTOLOGY

IRVING HEXHAM, PH.D.

Dr. Hexham schreef in 1978:

Men heeft mij gevraagd naar mijn professionele opinie over de status van Scientology als religie. Ik heb materialen van de Kerk bestudeerd, met leden van de Kerk gesproken en boeken over Scientology gelezen. Als gevolg van dit werk, bevind ik mij thans in een positie om een oordeel te geven over de status van Scientology als religie.

Misschien dat ik iets over mijzelf zou moeten zeggen te zorgen dat om iedereen die dit leest zich een oordeel kan vormen over de geldigheid van mijn conclusies.

Ik ben evangelische christen en heb mijn bachelorgraad in Religiestudies behaald aan de Universiteit van Lancaster waar ik heb gestudeerd onder professor Ninian Smart. Hierna deed ik onderzoek naar de geschiedenis van religies aan de Universiteit van Bristol onder dominee F. B. Welbourn. Als afgestudeerde heb ik mij bij mijn werk geconcentreerd op de interactie tussen religie en samenleving. Ik bestudeerde voor mijn Master nieuwe religieuze bewegingen in Engeland en voor mijn doctoraat het verband tussen het Calvinisme en het Afrikaner nationalisme in Zuid Afrika. Na het voltooien van mijn opleiding heb ik nog steeds interesse in religies uit Zuid-Afrika en in nieuwe religieuze bewegingen in de Westerse samenleving. Momenteel bekleed ik de functie van assistent professor voor de filosofie van religie aan het Regent College in Vancouver. Het Regent College is een theologische school voor academici die in sterke mate is toegewijd aan de christelijke religie.

Eén van de belangrijkste problemen bij het bespreken van de religieuze aard van een beweging, gaat over de vraag hoe men religie definieert. Hoewel wetenschappers met veel verschillende definities van religie aan komen dragen, kunnen deze grofweg in twee belangrijke types worden verdeeld. Er zijn definities die religie definiëren als een cult-achtige organisatie en er zijn definities die religie als een manier van leven definiëren. Om mij een beeld te kunnen vormen van de religieuze aard van Scientology heb ik aanvankelijk de definitie gebruikt die door professor Ninian Smart is gegeven, die één van de toonaangevende autoriteiten is op het terrein van religiestudies. Deze werd gegeven op een colloquium aan de Universiteit van Lancaster in december 1969 en kan worden aangetroffen in het document van professor Smart dat de titel draagt “Meaning in and the Meaning of Religion” (Betekenis in en Betekenis van Religie). Aan het eind van sectie één van zijn document, in paragraaf 2.60, geeft professor Smart de hierna volgende definitie:

Een verzameling ingestelde rituelen die met een traditie worden geïdentificeerd en waarmee gewijde gevoelens worden uitgedrukt of opgeroepen die worden gericht op een goddelijke of een trans-goddelijke concentratie gezien in de context van de menselijke fenomenologische omgeving en ten minste gedeeltelijk te beschrijven door mythen of mythen en doctrines.

Het lijkt mij ook duidelijk dat Scientology als religie kan worden geclassificeerd op basis van definities die religie graag zien als een manier van leven.

Op basis van deze definitie en wat ik over Scientology heb geleerd, lijkt het duidelijk dat Scientology, zowel vanuit de leer als vanuit de praktijk van de Scientology Kerk in Brits Columbia, als een religie kan worden gedefinieerd. Het lijkt mij ook duidelijk dat Scientology als religie kan worden geclassificeerd op basis van definities die religie graag zien als een manier van leven. In dit opzicht zou ik u graag willen verwijzen naar een document uit een colloquium dat in 1969 op de Universiteit van Lancaster door dominee F. B. Welbourn werd gehouden. De titel van dit documement is: “Op weg naar de eliminatie van het concept van religie”. In dit document pleit dominee Welbourn er zeer sterk voor om religie te beschouwen als een volledige manier van leven en niet uitsluitend als een cult-achtige activiteit. Wanneer men uitgaat van zijn definitie zou er absoluut geen enkel probleem bestaan om Scientology als een religie te erkennen.

Aan mijn samenvatting zou ik nog willen toevoegen dat mijn standpunt ten aanzien van de religieuze aard van Scientology overeen komt met dat van Dr. Roy Wallis. Evenals ik, is hij van mening dat Scientology een waarachtige uitdrukking is van religieus geloof. Maar evenals ik is hij kritisch ten aanzien van bepaalde geloofsovertuigingen en praktijken binnen de Scientology Kerk. Deze uitspraak kan nog worden getemperd door het feit dat ik ook kritisch sta ten opzichte van vele andere religieuze bewegingen.

Irving Hexham
6 febr. 1978

Toen Dr. Hexham dit document schreef, was hij assistent professor in de filosofie van religie, Regent College, Vancouver, B.C., Canada.

DOWNLOAD HET WITBOEK