KORTE ANALYSE VAN
DE RELIGIEUZE AARD VAN SCIENTOLOGY

SAMUEL S. HILL, PH.D.

Dr. Hill schreef in 1979:

Ik ben een professioneel wetenschapper op het terrein van religieuze bewegingen in de Verenigde Staten, zoals uit het volgende blijkt:

1. Ik heb een Ph.D. (doctorsgraad) in religie aan de Duke Universiteit;
2. Ik ben nu 20 jaar professor in religies, waarvan één jaar aan de Stetson Universiteit, 12 jaar aan de Universiteit van North Carolina op Chapel Hill en sinds 1972 aan de Universiteit van Florida;
3. Ik heb drie boeken en ook talloze artikelen over het onderwerp gepubliceerd;
4. Ik geef op dit terrein regelmatig les.

In de laatste anderhalf jaar heb ik een speciale studie gemaakt van de Scientology Kerk en vind dat ik in professioneel opzicht bevoegd ben om een inschatting te maken van de aard en de natuur daarvan.

Al mijn inschattingen ervan worden sterk beïnvloed door twee beoordelingen. De eerste is dat zij een nieuwe, jonge religieuze organisatie in de dop is, die als een organisatie beschouwd dient te worden die nog steeds in opkomst is, zich nog steeds ontwikkelt en nog steeds haar weg aan het zoeken is – eigenschappen die voor alle nieuwe religies opgaan. De tweede is dat zij veel meer gemeen heeft met oosterse religies als het hindoeïsme en het boeddhisme dan met de twee westerse geloven die op de Bijbel gestoeld zijn, het christendom en het judaïsme. Het is zeer belangrijk dat Scientology volgens haar eigen standaards wordt beoordeeld, die immers dichter bij de Oosterse dan bij de Westerse religies liggen, in plaats van haar in westerse hokjes proberen te plaatsen. Vragen in hoeverre zij overeenkomt met westerse normen en waarden, stellingen en aannames zijn niet relevant bij het bepalen of zij een religie is of niet.

Ik concludeer dat Scientology voldoet aan de definitie van religie, omdat zij, evenals alle andere de vier standaard componenten bevat:

1. Geloofsbelijdenis. Hierin wordt het belangrijke bestaan geleerd van een dimensie van realiteit die uiteindelijk spiritueel van aard is.
2. Code. Zij leeft met een sterk gevoel voor ethiek, waarbij veel aandacht wordt besteed aan normen en waarden en waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen goed en kwaad, juist en verkeerd.
3. Eredienst. (In de betekenis van een groep die gezamenlijk aanbid.) Zij tracht systematisch mensen in verband te brengen met de spirituele dimensie van realiteit, tot de Uiteindelijke Realiteit, het Opperwezen of God.
4. Gemeenschap. Zij heeft een duidelijk gevoel voor groepsidentiteit en is een georganiseerde religieuze gemeenschap.

Men beschouwt deze vier componenten doorgaans als de typerende elementen waar een religieuze beweging waar dan ook uit bestaat.

Dientengevolge is ze een bonafide religie, met haar eigen geloofsovertuigingen en praktijken. In de grond van de zaak is Scientology een verzameling grondprincipes van kennis of een manier om dingen te begrijpen waardoor parochianen te weten kunnen komen wat het Opperwezen is en hoe zij daaraan kunnen bijdragen ter verbetering van hun eigen gezondheid en die van de maatschappij. Door dit soort weten of begrijpen of door aanbidding krijgt de persoon een realisatie over zichzelf, bereikt hij een bepaald bewustzijn van zichzelf en komt hij in een relatie met God te verkeren die op hem een helende uitwerking heeft. Tijdens dit proces van het bereiken van echte spirituele vrijheid, raakt men de barrières en obstakels kwijt die deze vrijheid in de weg staan en wordt men integer en blijmoedig zoals de bedoeling is. In dat opzicht lijkt het veel op het hindoeïsme en het boeddhisme.

Scientology bevestigt de werkelijkheid van de Opperste Realiteit oftewel God. “God” is hier mindere mate een “Opperwezen” dan een “Opperste Realiteit”, de manier waarop de dingen uiteindelijk in hun meest zuivere toestand zijn, vandaar de weg naar de volheid van het leven die voor alle mensen bedoeld en
beschikbaar is.

Scientology bevestigt de werkelijkheid van de Opperste Realiteit oftewel God. “God” is hier mindere mate een “Opperwezen” dan een “Opperste Realiteit”, de manier waarop de dingen uiteindelijk in hun meest zuivere toestand zijn, vandaar de weg naar de volheid van het leven die voor alle mensen bedoeld en beschikbaar is. Door gebruik te maken van openbaring, die hier vaak de vorm van technieken aanneemt, kunnen mensen verbondenheid krijgen met het Opperwezen en kunnen zij daaraan bijdragen. In dat opzicht is Scientology meer Oosters dan Westers van aard en meer boeddhistisch dan hindoeïstisch. Zij streeft naar verlichting door verbondenheid met de manier waarop de dingen uiteindelijk in werkelijkheid zijn.

De belangrijkste manier van religieuze ervaring en aanbidding is pastorale counseling. Dit bestaat uit het toepassen van Scientology op een parochiaan door een geestelijke van de Kerk. Dit is de belangrijkste manier waarop de persoon wordt verlicht en in contact wordt gebracht met het Opperwezen. Er zijn ook openbare diensten, maar die zijn minder fundamenteel om Scientology te begrijpen dan pastorale counseling. Bij deze counseling vindt de werkelijke band met God plaats.

Als religie dringt Scientology niet aan op religieus monisme; zo kan men bijvoorbeeld zowel Scientology praktiseren als iets anders, zoals bijvoorbeeld het rooms-katholicisme. Ook hier valt zij meer in een oosterse stijl, ten aanzien van het tolereren van een pluralisme van loyaliteiten en betrokkenheden. Maar in de praktijk zijn er maar een paar scientologen die daarnaast nog een andere religie praktiseren. Scientology heeft zich de afgelopen 29 jaar vanuit “Dianetics”, een theorie en techniek voor het realiseren van een heilzaam leven, verder tot een kerk ontwikkeld. Mijn speculatie is dat, naarmate de evolutie voortgaat, men geneigd zal zijn om het aanhouden van twee geloofsovertuigingen minder aan te moedigen en men minder van die keuzemogelijkheid gebruik zal maken. Ik zie haar, met andere woorden, als een religie die zich hoe langer hoe meer bewust wordt dat zij een religie is.

Met de zinsnede “toegepaste religieuze filosofie” wordt Scientology vrij goed omschreven – maar uitsluitend wanneer deze term ontdaan is van een dominerend westers religieus kader. Wat de term aan de positieve kant betekent is:

1. Scientology is religieus, omdat zij kennis en middelen biedt om verbonden te raken met het Opperwezen;
2. Zij legt de nadruk op resultaten (vandaar: “toegepast”) zoals een hogere mate van zelfinzicht, begrip, gezondheid en geluk.

Maar door aan de andere kant gebruik te maken van “filosofie” wijst zij eerder naar een zienswijze of een perspectief, in plaats van naar een uitgewerkte theologie over een persoonlijke God die is gebaseerd op historische gebeurtenissen (zoals het geval is bij geloofsovertuigingen die op de Bijbel zijn gebaseerd).

Aan de hand van alle bekende Amerikaanse standaards ten aanzien van wetgeving, praktijk en religie, is mijn oordeel dat de Scientology Kerk datgene is wat door haar naam wordt aangegeven: een werkelijk religieuze organisatie.

Samuel S. Hill
12 augustus 1979

Ten tijde van dit schrijven was Dr. Hill professor in religie aan de Universiteit van Florida.