De verering vormt een inherent deel van elke religie, hoewel de vorm van deze verering van religie tot religie verschilt. De onlosmakelijke band tussen religie en verering ligt voor de hand wanneer je de uitleg van verering op gezond verstand baseert in het licht van devotie en toewijding. Deze opvattingen en handelingen worden binnen een religie duidelijk als bruikbare definities in het licht van “een staat van ultieme betrokkenheid” of als “een middel tot ultieme transformatie”. Verering kun je zien als sterke interesse. Religieuze houdingen en handelingen worden zelfs nog duidelijker in religie wanneer dat gedefinieerd wordt als “in overeenstemming met de transcendente basis van een persoonlijk en sociaal bestaan”. Verering richt zich op bovenmenselijke krachten. Hoe je een religie ook omschrijft, alle religies beginnen en eindigen met verering.
De reikwijdte van opvattingen en handelingen binnen het concept van verering strekt zich uit tot de gehele actieve kant van religie. In de ruimste zin van het woord houdt belijdenis alle rituelen, ceremoniën, praktijken, gebruiken en diensten in die binnen een religieuze context en doel plaatsvinden. In dat licht bezien vindt verering plaats binnen het gehele spectrum van publieke viering tot persoonlijke overpeinzing, van plechtige feestelijkheden tot gebruikelijke dagelijkse routines. Maar de term “verering” is meestal van toepassing op bewuste cultivering van blijvende religieuze overtuigingen, waarden en gevoelens, via een voorgeschreven handelwijze. Zo heeft verering met behulp van vaste patronen van religieuze oefeningen betrekking op de gehele persoon zoals die omschreven zijn door een bepaalde religieuze traditie. Natuurlijk verschillen die religieuze tradities wat betreft voorwerpen, vormen en rituelen van elkaar, afhankelijk van hun specifieke begrip van het goddelijke en de menselijke realiteit.
IV.I. Het Onderwerp van Verering in Scientology
In de lange geschiedenis van religies heeft een grote verscheidenheid aan zaken als onderwerp van verering gediend: van bovennatuurlijke wezens tot natuurlijke oriëntatiepunten, van onzichtbare krachten tot heldhaftige personen, van abstracte principes tot concrete symbolen. Maar zoals de historicus Arnold Toynbee heeft aangetoond kan deze verscheidenheid terug worden gebracht tot drie onderwerpen of doelstellingen – de natuur, de mensheid en een Absolute Realiteit die noch tot de natuur noch tot de mensheid behoort, maar er wel deel van uitmaakt ook al reikt het tegelijkertijd verder dan dat.
De meeste religieuze historici zijn het erover eens dat de vroegste vormen van religie hun oorsprong vonden in de verering van natuurlijke verschijnselen of in bepaalde belijdende leefgemeenschappen. In de oude wereld bestond polytheïsme uit de verheerlijking van krachten en mogelijkheden van de natuurlijke omgeving of van de wereld van de mens. Die vormen van verering zijn zeker nog niet verdwenen. Maar de grote “wereldreligies” richten zich alle op verering van een Absolute Realiteit die boven zowel de natuur als de geschiedenis uitstijgt.
Die Absolute Realiteit wordt in verschillende religies op veel verschillende manieren gezien. Over het algemeen zien de westerse religies zoals het judaïsme, het christendom en de islam deze Absolute Realiteit als een persoon. Deze tradities vereren een persoonlijke Realiteit die gekend en gediend kan worden en waar een relatie mee mogelijk is. De verering bij deze theïstische religies richt zich uiteindelijk op éénwording met dit persoonlijke wezen. Daartegenover zien oosterse religies als het hindoeïsme, boeddhisme en taoïsme die Absolute Realiteit als iets onpersoonlijks. Die tradities vereren een bindende realiteit die op een innerlijke wijze begrepen en ervaren kan worden. Bij de verering van die monistische religies zoekt men uiteindelijk naar éénwording met dit onpersoonlijke wezen.
Scientology behoort duidelijk tot die religies waarbij die verering gericht is op een Absolute Realiteit die boven de natuurlijke orde en het menselijk bestaan uitstijgt terwijl die beide wel ondersteunt en invult. Zoals eerder vermeld is het uiteindelijke doel van het religieuze leven in Scientology voortbestaan “door een Opperwezen” of als “Oneindigheid”. Zoals we kunnen zien bestaat de voornaamste verering binnen de Scientology Kerk uit auditing en training. Die verering helpt Scientologen en draagt bij aan het voortbestaan en het verkrijgen van voorspoed over alle acht drijfveren. Die spirituele oefeningen zorgen voor gezonde en gelukkige mensen, gezinnen en groepen. Maar uiteindelijk stelt deze verering individuele scientologen in staat zichzelf te ontdekken als spiritueel wezen in een spiritueel universum dat het materiële lichaam en de materiële wereld helemaal ontstijgt.
Als zodanig heeft binnen Scientology het begrip van een Absolute Realiteit meer gemeen met de mystieke tradities van de oosterse religies dan hun theïstische tegenhangers in het westen. Hoewel de Scientology Kerk het bestaan van God resoluut beaamt, hangt zij geen dogma ten aanzien van de aard van God aan. Het staat scientologen vrij om God op een persoonlijke of onpersoonlijke wijze te symboliseren zolang zij de realiteit van God maar bevestigen. Voor het grootste deel zien zij God echter niet zozeer als een persoonlijk wezen dat persoonlijke toewijding en gehoorzaamheid vereist, maar meer als een spirituele Kracht die tot onderzoek en ontdekking van het zelf uitnodigt. God moet meer binnen jezelf dan buiten jezelf gezocht worden, en kan eerder via persoonlijke ervaring dan door middel van dogmatische leerstellingen worden gevonden.
IV.II. De Vormen van Verering in Scientology
De vormen van verering verschillen van religie tot religie, afhankelijk van hoe een bepaalde religie goddelijke en menselijke realiteit ziet. Toch vallen er algemene overeenkomsten te onderscheiden tussen de vormen van verering binnen de westerse en de oosterse tradities. In tegenstelling tot de Westerse religieuze tradities, waar de verering geconcentreerd is op gebed en verering van een persoonlijke God, concentreert de verering bij de oosterse religies zich op meditatie en identificatie met een onpersoonlijk Absoluut iets. De eerstgenoemde religies vieren een relatie tussen de persoon en het Opperwezen, terwijl de laatstgenoemde religies de verbinding maken tussen het ware zelf en de ultieme Realiteit.
Hoewel Scientology een onderscheidende religie is met haar eigen vormen van verering, hebben die vormen meer gemeen met de spirituele disciplines van de oosterse religies dan de spirituele toewijding van de westerse religies. Net als bij de oosterse tegenhangers is de verering in de Scientology Kerk een hoogst geordend en tot in detail gecultiveerd proces van zelfonderzoek en zelfontwikkeling. Die spirituele oefeningen om persoonlijk bewustzijn en bekwaamheid te verhogen zijn in Scientology ruwweg te onderscheiden in twee categorieën: auditing en training, ofwel de twee zijden van de Brug van Scientology naar Totale Vrijheid.
Scientology auditing, dat enige gelijkenis vertoont met christelijke biecht en boeddhistische meditatie, is een vorm van spirituele counseling die iemand in staat stelt zijn of haar identiteit te ontdekken als spiritueel wezen dat de mogelijkheid heeft tot oneindig voortbestaan.
Scientology auditing, dat enige gelijkenis vertoont met christelijke biecht en boeddhistische meditatie, is een vorm van spirituele counseling die iemand in staat stelt zijn of haar identiteit te ontdekken als spiritueel wezen dat de mogelijkheid heeft tot oneindig voortbestaan. Naarmate men hoger op de Brug komt, ontwikkelt auditing zich geleidelijk aan van heel eenvoudige naar meer onderzoekende religieuze ervaringen. Scientologen geloven dat de hoogste niveaus van spiritueel bewustzijn en bekwaamheid alleen bereikt kunnen worden door stap voor stap door de elkaar opvolgende niveaus van auditing heen te gaan. De lagere auditingniveaus leiden naar de spirituele staat van “Clear”, die iemand bevrijdt zodat hij een geestelijk gezond en productief leven kan leiden, terwijl de hogere auditingniveaus – ook wel bekend als de niveaus van “Opererende Thetan” – iemand helpen zijn vermogen om het leven, materie, energie, ruimte en tijd rechtstreeks te beïnvloeden.
Scientology training, wat te vergelijken is met studie van de geschriften en het religieuze onderricht van het judaïsme en christendom, maar ook van het hindoeïsme en boeddhisme, vergroot de vrijheid die men bereikt door spirituele auditing en door de verkregen kennis van religieus onderricht. Het geheel aan training binnen Scientology wordt onderverdeeld in talloze cursussen, variërend van introductiecursussen die de basisprincipes behandelen, tot de cursussen van de hoogste niveaus die de volledige filosofische en technische materialen van Dianetics en Scientology bevatten. Wat dit betreft, biedt onderricht net zoveel spiritueel inzicht als auditing. Sterker nog, de toepassing van de religie bestaat voor scientologen in gelijke mate uit auditing en training in de principes en de technologie van Scientology. Iemand kan dus geen volledig spiritueel bewustzijn en vermogen bereiken zonder beide zijden van de De Brug naar Totale Vrijheid te bewandelen.
Hoewel de vormen van verering bij alle religies vooral gericht zijn op religieuze onderwerpen en uiting geven aan spirituele ervaringen, zijn er andere rituelen die gewoonlijk worden uitgevoerd binnen de context en geest van verering. De belangrijkste hiervan zijn de ceremoniën voor momenten die een belangrijke overgang of transformatie in iemands persoonlijke en sociale leven markeren. Elke religie kent haar vieringen van de levenscyclus van de gelovige en de heilige geschiedenis van haar verleden; Scientology vormt daarop geen uitzondering. Scientology Kerken vieren regelmatig de ceremoniën van naamgeving, het huwelijk en begrafenis volgens hun eigen ceremoniën. Er worden ook dagen uit de geschiedenis van de religie en het dagelijks leven herdacht, die een bijzondere verering verdienen.
IV.III. De Gelegenheden van Verering in Scientology
In de geschiedenis van religies, kan verering zowel privé als in het openbaar plaatsvinden. Verering beperkt zich niet tot formele ceremoniën en collectieve vieringen binnen een samenzijn van een religieuze gemeenschap. Persoonlijke verering vindt vaak plaats in de huiselijke sfeer waar het afhankelijk is van vastgestelde tijden (zoals bij de maaltijd, bij het opstaan of naar bed gaan). De christelijke gebeden, de joodse rituele zegeningen, de dagelijkse gebeden van de moslims, het ceremoniële scanderen van de hindoes en het mediteren van de boeddhisten zijn alle authentieke uitingsvormen van verering, ook al gebeuren deze in huiselijke kring of zelfs in afzondering van iemands denken. Maar verering is tevens een openbare gebeurtenis of dat nu als gezamenlijke actie plaatsvindt of individueel in het bijzijn van anderen. Collectieve verering is de norm voor openbare verering bij de theïstische westerse religies. De woorden van de mensen worden in gestileerde gebeden en loftuitingen tot God gericht en Gods woord wordt weer als antwoord in de vorm van geschriften en commentaren aan de mensen verkondigd. Bij oosterse monistische religies verschilt de vorm van openbare verering enigszins. Het is inderdaad zo dat er veel uitgebreide ceremoniën en festivals bestaan die gezamenlijk worden gevierd. Een kenmerk is echter dat de afzonderlijke gelovigen samenkomen in openbare religieuze plaatsen van samenkomst, waar elke gelovige de voorgeschreven rituele handelingen uitvoert als vorm van persoonlijke toewijding. In beide gevallen van openbare verering is de viering afhankelijk van een klasse van experts die de middelen en betekenis van de verering beheersen.
Net als bij andere religies kan binnen de Scientology Kerk de verering zowel in de privésfeer als in het openbaar plaatsvinden. Auditing kan binnen elke rustige, afleidingsvrije omgeving plaatsvinden, bijvoorbeeld bij iemand thuis. In dat geval wordt de auditing echter gesuperviseerd door een hooggetrainde Case Supervisor aan de hand van een geschreven verslag van de auditingsessies. Het merendeel van de auditing vindt plaats in het kerkgebouw waar speciaal daarvoor ingerichte kamers zijn en waar hulp van Case Supervisors en anderen voorhanden is om te helpen bij het inroosteren en de levering van deze religieuze diensten. Alle formele training wordt gegeven in de kerk onder begeleiding van getrainde Cursus Supervisors, met uitzondering van de schriftelijke cursussen die iemand door de basisboeken van Dianetics en Scientology heen helpen. Bij sommige hogere niveaus, de “OT”-niveaus, gebeurt auditing “solo”. In zo’n geval volgt een scientoloog exacte instructies en auditeert hij of zij zichzelf in zijn eentje omdat hij zowel de auditor als de persoon is die de auditing ontvangt. Solo auditing gebeurt alleen onder toezicht van een Hogere Organisatie of de Flag Service Organisatie waarbij de geschreven verslagen van de auditingsessies stelselmatig door de Case Supervisors worden doorgenomen om erop toe te zien dat die auditing de relevante regels volgt en dat de verwachte spirituele vooruitgang wordt behaald. Hoewel binnen Scientology auditing en training meer iets individueels is dan een groepsgebeuren, is dat niet veel anders dan een boeddhist die mediteert in een boeddhistisch centrum onder toezicht van een spiritueel leider of een student die voor rabbi de Thora bestudeert in een yeshiva onder toezicht van een talmoedische geleerde.
Wanneer we de gelegenheden tot verering in ogenschouw nemen – of die nu privé of openbaar is, solitair of gezamenlijk – dan zien we dat het centrale gebouw in elke religie een essentiële rol vervult. Dergelijke gebouwen hebben verschillende benamingen en hebben verschillende vormen van architectuur. Kerken, synagogen, moskeeën, tempels, ashrams en altaren hebben allemaal hun eigen karakteristieke vorm en atmosfeer. Maar hun religieuze doel en functie komt redelijk overeen. Die “plaatsen van verering” verschaffen de religieuze ambiance waarin de “religieuze diensten” die bij een bepaalde religie horen, regelmatig worden gehouden. Net als elke andere religie hebben Scientology kerken hun eigen karakteristieke ambiance. Maar het zijn ook centra waar zowel privé als openbare erediensten worden gehouden.
IV.IV. Conclusie
Op basis van mijn beroepsopleiding en het wetenschappelijke onderzoek, waarvan hierboven een samenvatting is gegeven, ben ik ervan overtuigd dat Scientology een belijdende gemeenschap is. Zoals het een nieuwe religie betaamt, kent de Scientology Kerk haar eigen specifieke vormen van verering die in overeenstemming zijn met haar onderscheidende begrip van het goddelijke en van de menselijke realiteit. Maar binnen Scientology is de verering, net zoals bij andere religieuze tradities, bedoeld om het spirituele bewustzijn te vergroten en het spirituele vermogen van de persoon, het gezin, de gemeenschap en uiteindelijk de wereld te ontwikkelen.
Lonnie D. Kliever
26 september 1994
