III.I. Scientology beantwoordt aan de Definitie van iedere Religieuze Traditie
Veel wetenschappers op het gebied van religieuze studies definiëren religie uitsluitend aan de hand van de functie ervan. Wellicht zijn de meest algemeen aanvaarde wetenschappelijke definities van religie binnen deze gedachtegang die van filosoof Paul Tillich als “de staat van gegrepen zijn door een ultieme betrokkenheid” en die van historicus Frederick J. Streng, die religie karakteriseert als “een middel tot ultieme transformatie”. Bij een dergelijke benadering kan iedere betrokkenheid die alle andere vormen van betrokkenheid als voorbereidend beschouwt, of iedere macht die iemand tot in zijn diepste wezen transformeert, gezien worden als wezenlijk religieus in betekenis en doel. Deze functionele benaderingen van de wetenschappelijke definitie van religie lijken sterk op de wettelijke definitie van religie zoals vermeld in Seeger versus United States, 380 U.S. 163 (1965), waar wordt gesteld dat “religieuze training en geloof inhoud geeft aan en zich uitstrekt tot de oprechte en betekenisvolle overtuigingen die een plaats innemen in het leven, hetgeen parallel is aan datgene wat verkregen wordt door het orthodoxe geloof in een Opperwezen”.
Hoewel ik het wetenschappelijke nut en de wettelijke juistheid van dergelijke functionele benaderingen waardeer, wordt mijn doel als wetenschapper beter gediend door een ietwat beperktere definitie van religie. Net als de benadering van vele andere wetenschappers op het gebied van religieuze studies definieer ik religie in essentie als een systeem van geloofsovertuigingen en praktijken dat verkondigt personen en gemeenschappen op één lijn te brengen met het bovenaardse principe van hun bestaan. Alle elementen van deze definitie zijn belangrijk omdat zij verwijzen naar belangrijke en onmisbare aspecten in elke georganiseerde religieuze traditie. Iedere religie is een systeem van geloofsovertuigingen en praktijken. Een religie verschaft zowel een manier tot begrip als een manier om zich met de wereld en al haar mysteries en betekenissen in te laten. Iedere religie versterkt en steunt personen en gemeenschappen. Een religie zorgt voor de binding van een persoon met een gemeenschap van personen met soortgelijke gedachten en gedrag. En het allerbelangrijkste is dat iedere religie zijn basis in een bovenaards principe heeft. Met “een bovenaards principe” verwijs ik naar het typerende onderscheid dat religies maken tussen de normale wereld en dat buitengewone wezen of die macht die de gewone wereld verenigt en compleet maakt. Religies spreken over dat bovenaardse principe als het Heilige, het Goddelijke, of het Oneindige, waarbij ze het God, Allah of Brahman noemen. Maar hoe het ook genoemd of uitgelegd wordt, iedere religie gaat uit van een zekere ultieme realiteit die antwoord geeft op vragen over leven en dood van het menselijk bestaan. Het onderscheidende kenmerk van iedere religie is een relatie met deze ultieme realiteit.
Zonder twijfel voldoet Scientology zowel aan de functionele als de wettelijke definitie van religie als “een ultieme betrokkenheid” of als “een middel tot ultieme transformatie”. Maar even zeker voldoet Scientology aan de meer beperkte wetenschappelijke definitie van religie die ik naar voren heb gebracht. Scientology staat voor een systeem van geloofsovertuigingen en praktijken dat verkondigt zowel personen als gemeenschappen op één lijn te brengen met het bovenaardse principe van al wat bestaat. Of nog nauwkeuriger, Scientology voldoet sine qua non aan de test van iedere religie aangezien zij van dit bovenaards principe van menselijk bestaan uitgaat en zij dit bovenaards principe op een volledig spirituele manier begrijpt.
Scientologen zien het menselijke leven als voortbestaan over acht drijfveren, oftewel doelstellingen. Het leven wordt weergegeven door acht interactieve drijfveren in de vorm van concentrische cirkels, waarbij de eerste drijfveer het individuele bestaan betreft en achtereenvolgens omringd en onderhouden wordt door meeromvattende drijfveren van gemeenschappelijk en spiritueel bestaan.
Scientologen zien het menselijke leven als voortbestaan over acht drijfveren, oftewel doelstellingen. Het leven wordt weergegeven door acht interactieve drijfveren in de vorm van concentrische cirkels, waarbij de eerste drijfveer het individuele bestaan betreft en achtereenvolgens omringd en onderhouden wordt door meeromvattende drijfveren van gemeenschappelijk en spiritueel bestaan. En zo wijst het bestaan op elk van die drijfveren in de richting van de ultieme oorsprong en doel van het leven. De eerste drijfveer is de drang tot voortbestaan als individu; de tweede drijfveer is de drang tot voortbestaan via het gezinsleven; de derde drijfveer is de drang tot voortbestaan via groepen; de vierde drijfveer is de drang tot voortbestaan via het mensdom; de vijfde drijfveer is de drang tot voortbestaan via alle levensvormen; de zesde drijfveer is de drang tot voortbestaan via het fysisch universum; de zevende drijfveer is de drang tot voortbestaan via het spirituele universum en de achtste drijfveer is de drang tot voortbestaan via een Opperwezen of als Oneindigheid. En zo hebben de eerste zes drijfveren vooral te maken met het spirituele welzijn in de wereld van alledag, terwijl de zevende en achtste drijfveer die niveaus van het dagelijks leven verbinden met spirituele dimensies van realiteit die de dagelijkse stoffelijke en sociale wereld volledig overstijgen.
De zevende drijfveer van Scientology gaat uit van een spirituele dimensie van bestaan die het stoffelijk lichaam en de materiële wereld drastisch overstijgt. Als zodanig heeft deze kijk op de mens als een spiritueel wezen affiniteit met de hindoeïstische onvergankelijke Atman en de christelijke onsterfelijke ziel. In de ogen van Scientology is de werkelijke persoon niet het lichaam en in nog mindere mate de dingen die gebruikt worden om het lichamelijke leven te veraangenamen en te verlengen. De ware persoon is een van nature goed spiritueel wezen die het stoffelijke lichaam en de materiële wereld gebruikt. Scientologen noemen dit onsterfelijke spirituele wezen de “thetan”. In de ideale conditie – wanneer hij al zijn capaciteiten kan benutten – heeft de thetan een ongelimiteerd vermogen tot kennis en kracht. De thetan kan echter niet volledig en vrij “oorzakelijk” functioneren, totdat hij bevrijd is van de mentale blokkades en hun schadelijke lichamelijke en psychologische bijverschijnselen die zich gedurende vele vorige levens van lichamelijk bestaan hebben opgestapeld. Die mentale blokkades, die door scientologen engrammen worden genoemd, moeten worden uitgewist voordat de thetan zijn creatieve vermogens en wijsheid kan herwinnen. Dat proces van het uitwissen van engrammen, wat Clearing genoemd wordt in Scientology, is door de heer Hubbard ontdekt en geperfectioneerd in de spirituele genezingstechnologie van Dianetics en de toegepaste religieuze filosofie van Scientology.
De achtste drijfveer van Scientology gaat uit van een spirituele context van het leven die het empirische zelf en het fysisch universum verregaand overstijgt. Scientologen beweren niet met volle overtuiging dat ze de volledige technologische beheersing en dit filosofisch begrip van het hoogste niveau in spiritualiteit hebben. Maar een dergelijke terughoudendheid heeft reeds lang een eerbare plaats in de wereldreligies. De oude joodse schriftgeleerden durfden de naam van God niet te schrijven uit eerbied voor zijn “shekinah glorie”. De christelijke theoloog uit de middeleeuwen sprak alleen van God in “de vorm van ontkenning” als blijk van de superieure Andersheid van God. De oude Chinese wijsgeren hielden vol dat “de Tao die kan worden begrepen, niet de werkelijke Tao is”. De Indiase mysticus uit de middeleeuwen sprak van de Superieure Realiteit als “Hij in wiens aangezicht alle woorden terugkomen”. In Scientology weerklinkt deze zelfde langdurig geëerde religieuze bescheidenheid, waarbij zij er duidelijk vanuit gaat, maar niet volledig uitleg geeft dat personen uiteindelijk “via een Opperwezen” of via “Oneindigheid” voortbestaan.
III.II. Scientology streeft dezelfde Doelen na
als Iedere andere Religieuze Zoektocht
Iedere religie is een zoektocht naar redding. Want de noodzaak tot een religie komt om te beginnen inderdaad voort uit het inzicht dat er dingen zijn in de wereld die niet kloppen. Ieder mens leeft met het doodvonnis dat alles tot niets dreigt te reduceren. Culturele ideeën en sociale instituten kunnen iemands persoonlijkheid en waarde verbeteren, maar niet universeel en ook niet voor eeuwig. De doelen die mensen nastreven mislukken allemaal. De wereldrijken die mensen opbouwen komen allemaal weer ten val. Maar iedere religie belooft een weg door of om de wanorde en vernietiging heen die al het leven van de mens lijkt te plagen. De wereldreligies verschillen van elkaar over de vraag of die “weg” individueel of gezamenlijk moet worden gevolgd, over de vraag of dat een menselijke of goddelijke prestatie is, en over de vraag of dat het een aardse of hemelse beloning betreft. Maar iedere religie belooft redding en overwinning van de dood voor al diegenen die de spirituele lessen leren en de spirituele stelregels van het leven kunnen beheersen.
Redding is niet beperkt tot een uiteindelijk overwinning van de dood in een andere wereld of toekomstig leven. Religies bieden redding van de mentale verwarring, lichamelijk lijden en morele chaos die het leven van de mens in deze wereld en in dit leven ontwricht. Het is typerend voor iedere religie dat deze het vermogen belooft en de middelen verschaft om alle randverschijnselen van het leven het hoofd te bieden. Religies bieden kracht en troost aan mensen die de grenzen hebben bereikt van hun analytische vermogens, hun lichamelijke uithoudingsvermogen en morele inzicht. Om kort te gaan, religies zijn ontwikkeld om “pieken” van verbijstering, lijden en ontaarding op te vangen.
...Scientology [belooft] niet alleen een oplossing voor de dood, maar [zij] verschaft ook een manier om verbijstering, lijden en ontaarding te overwinnen. (...) Voor scientologen zijn de problemen die de mensheid kwellen, uiteindelijk spiritueel, niet slechts fysiek of mentaal.
Net als andere religies belooft Scientology niet alleen een oplossing voor de dood, maar verschaft zij ook een manier om verbijstering, lijden en ontaarding te overwinnen. Een standaarddefinitie van Scientology, die te lezen valt op het merendeel van de schutbladen van haar publicaties, richt zich rechtstreeks op deze drie ultieme bedreigingen van welzijn: “Scientology is een toegepaste religieuze filosofie en technologie die de problemen van het spirituele wezen, het leven en de gedachte oplost”. Voor scientologen zijn de problemen die de mensheid kwellen, uiteindelijk spiritueel, niet slechts fysiek of mentaal. Er is een verborgen tekortkoming van het spirituele wezen, of eigenlijk van de thetan, die het lichaam verzwakt en het verstand verblindt. Maar Scientology belooft een manier om de thetan te bevrijden van de onderbewuste herinneringen van de catastrofen die hij heeft doorgemaakt in vorige levens, en van de zwakten waar hij in dit leven aan heeft geleden die zijn bewustzijn vertroebelen en zijn vermogens lamleggen. Aldus streeft Scientology het persoonlijke doel na van het verwijderen van alle aberraties in het menselijk verstand, het lichaam en het spirituele wezen.
Net als andere religies vormt Scientology een zoektocht naar redding van het leven in een toekomstige “wereld” alsook in deze wereld. In Scientology bestaat de zoektocht naar redding uit het proces van spirituele counseling dat auditing wordt genoemd – een proces dat enige gelijkenis vertoont met de westerse biecht en de oosterse meditatietechnieken. Auditing concentreert zich op het innerlijke leven van de thetan en zuivert dat. De eerste fasen van auditing richten zich vooral op de spirituele drijfveren van de persoon, zijn familie, zijn sociale leven en zijn verleden. Ze zijn ontwikkeld om van iemand een gelukkig en gezond mens te maken. De daaropvolgende auditingstappen gaan dieper in op het spirituele bewustzijn en vermogen van de persoon, waarbij uiteindelijk de thetan bevrijd raakt van de afhankelijkheid van zijn fysieke lichaam en het materiële universum. Om kort te gaan, Scientology biedt aan iedereen de belofte van geluk in dit leven en onsterfelijkheid voor hen die de “Brug naar Totale Vrijheid” oversteken.
En tenslotte beperken scientologen zich niet alleen tot de beloften van spiritueel welzijn die door clearing bereikt wordt door het individu zelf. Het uiteindelijke doel van deze spirituele techniek van auditing is “Clearing van de planeet”, waarbij er een spirituele staat van universele goedheid en blijvende vrede wordt gecreëerd. Scientology verkondigt dat zij met auditing de “spirituele technologie” in handen heeft waarmee men de achterliggende spirituele oorzaken van alle vijandigheid en vooroordelen, alle ongelijkheid en onrecht, en alle oorlogvoering en uitbuiting ongedaan kan maken. Pas wanneer de planeet op die manier is gecleared zullen mensen een “beschaving zonder krankzinnigheid, zonder criminelen en zonder oorlog” bereiken.
III.III. Scientology vertoont de Kenmerken van iedere Religieuze Gemeenschap
Zoals de discussie hierboven aantoont is religie niet zomaar een privézaak. Religie is een sociaal en historisch verschijnsel, ondanks het feit dat religies hun opkomst en thuis vinden in het hart van de mens. Persoonlijke religieuze ervaring komt voort uit een religieuze gemeenschap die die religie in stand houdt en van de ene persoon naar de andere communiceert en van de ene generatie naar de volgende. Als zodanig is iedere religieuze gemeenschap georganiseerd rondom vier duidelijk omlijnde en met elkaar verbonden kenmerken. Gezien het feit dat een religieuze traditie zowel theoretische en praktische, als individuele en sociale aspecten heeft, worden religieuze gemeenschappen gevormd door een systeem van religieuze geloofsovertuigingen, religieuze praktijken, religieuze instituten en religieuze leiders.
Net als alle andere religies heeft Scientology kenmerkende religieuze overtuigingen. Individuele scientologen komen tot deze overtuigingen door uitgebreide persoonlijke en groepsmatige studie van de filosofische, technische, ethische en credo-gerelateerde geschriften van L. Ron Hubbard. Die geschriften vormen de gezaghebbende bron voor de religieuze geloofsovertuiging van Scientology. De geschriften van de heer Hubbard voor Scientology worden als gevolg daarvan dus als religieuze geschriften beschouwd en hebben dezelfde kracht als de Bijbel voor christenen, de Tora voor joden, de Koran voor moslims, het Boek van Mormon voor de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen, of de Science and Health with Keys to the Scriptures voor de Christian Science Kerk. Als zodanig wordt de heer Hubbard gezien als de grondlegger van Scientology op een soortgelijke wijze als Mohammed als de grondlegger van de islam en Joseph Smith als de grondlegger van het mormonisme worden aangemerkt.
Scientology [heeft] kenmerkende religieuze overtuigingen. Individuele scientologen komen tot deze overtuigingen door uitgebreide persoonlijke en groepsmatige studie van de filosofische, technische, ethische en credo-gerelateerde geschriften van L. Ron Hubbard.
Net als andere religies heeft Scientology een duidelijk geheel aan religieuze praktijken. Scientologen vieren de ceremoniën van het huwelijk, de doop en begrafenissen volgens die van de Scientology Kerk. Maar de kern van het religieuze leven in Scientology is de spirituele praktijk van auditing en training. Auditing en training vormen de twee zijden van de Scientology Brug naar Totale Vrijheid. Scientology auditing, dat enige gelijkenis met de christelijke biecht en de boeddhistische meditatie vertoont, is niet zomaar de een of andere versie van psychologische counseling of psychoanalytische behandeling. Auditing is die spirituele discipline waarbij een thetan “gecleared” wordt van zijn “engrammen” – hij wordt bevrijd van die spirituele valstrikken die hem gekluisterd houden en het verstand verduisteren en het lichaam verzwakken. Dat proces van clearen vindt plaats in elkaar opvolgende stappen. Elk auditingniveau vormt een steeds hoger niveau van spiritueel bewustzijn en bekwaamheid. En wanneer er genoeg mensen Clear zijn gemaakt, heeft de planeet een kans dat ook zij Clear wordt. Naast de individuele en collectieve doelen van auditing zijn scientologen ook bezig met de religieuze missie om de boodschap van Scientology te verspreiden en auditing aan anderen te verschaffen. Net als de andere religies met een dergelijke missie zoals het boeddhisme, het christendom en de islam, streeft Scientology er ook naar haar boodschap en middelen tot redding van de wereld, en uiteindelijk van het hele universum, bekend te maken. Scientology training is absoluut essentieel om die missie te volbrengen en ook voor de spirituele verlichting van de eigen aanhangers, is Scientology training onontbeerlijk. Training houdt een intensieve en gesuperviseerde studie in van de geschriften, lezingen en films van L. Ron Hubbard. Net als bij auditing zijn de trainingscursussen zodanig gerangschikt dat ze de spirituele verlichting intensiveren en auditingtechnieken helpen verbeteren. Uiteindelijk bezit alleen een geauditeerde en getrainde scientoloog de spirituele technologie om anderen over de Brug naar Totale Vrijheid te leiden.
Scientology heeft net als andere religies gespecialiseerde sociale structuren voor organisatie en leiderschap ontwikkeld om haar leden van dienst te zijn en haar boodschap te verspreiden. Scientology is een religieuze gemeenschap, op vrijwillige basis, die rond zeer duidelijke religieuze activiteiten en onder nauwgezette hiërarchische controle is georganiseerd. Vijf verschillende soorten organisaties verlenen religieuze Scientology diensten, een en ander afhankelijk van het auditing- en trainingsniveau dat in een dergelijk organisatie beschikbaar is. Over het algemeen leveren organisaties van een hoger niveau alle diensten die door missies en kerken van een lager niveau ook worden aangeboden. Scientology missies leveren alle “routes naar de Brug” naast auditing op de lagere “niveaus” tot aan de staat van Clear. Scientology kerken, die ook wel Orgs genoemd worden (kort voor “Organisaties”) en in de grotere steden te vinden zijn, bieden alle “routes naar de Brug” naast training tot aan “Klasse V Gegradueerde Auditor” en auditing tot aan de staat van “Clear”. Saint Hill Orgs en Hogere Orgs, die te vinden zijn in Engeland, Los Angeles, Kopenhagen en Sydney, zijn gespecialiseerd in auditortraining en de tussenliggende niveaus van “OT” (Opererende Thetan) tot en met “OT V”. De Scientology Org Flag Service Org in Clearwater, Florida, levert alle diensten tot de hoogste niveaus van training en auditing tot en met “OT VII”. En als laatste levert alleen de Flag Ship Service Organisatie het hoogste niveau van auditing: “OT VIII”.
De hiërarchische structuur van de Scientology Kerk is gebaseerd op religieuze gronden en dient religieuze doeleinden. De bedrijfsmatige structuur van de kerk werd ontworpen om aan te sluiten op de geestelijke structuur en om deze te complementeren. De meeste afzonderlijke organisaties zijn op zichzelf staande rechtspersonen en staan onder begeleiding en gezag van de Scientology Kerk Internationaal, de moederkerk van de religie die belast is met het verspreiden en bekendmaken van de religie. Het Religious Technology Center is de organisatie die verantwoordelijk is voor de handhaving van de “zuiverheid” van de toegepaste religieuze filosofie en de technologie van spirituele genezing van Scientology. Bij het kopiëren van een bedrijfsstructuur weerspiegelt de Scientology Kerk de dominante sociale instituten van haar samenleving, net als de rooms-katholieke kerk de middeleeuwse structuur van de feodale aristocratie weerspiegelde en de protestante kerkgenootschappen de kapitalistische democratie van de moderne cultuur weerspiegelde. Maar de speciale organisatiestructuur die een bepaalde religie uitdraagt, is duidelijk te onderscheiden van specifieke religieuze doelen die zij nastreeft.
Leiderschap in de Scientology Kerk is gebaseerd op de religieuze visie en het gezag van L. Ron Hubbard. In tegenstelling tot religieuze grondleggers uit de oudheid, zoals Boeddha en Jezus is de heer Hubbard onder scientologen echter geen onderwerp van verering, hoewel hij veel bewondering en affectie krijgt. Het is eerder dat de toegepaste religieuze filosofie en technologie van spirituele genezing die hij heeft ontdekt, als onschendbaar worden beschouwd. Toch zien scientologen de heer Hubbard als een unieke persoonlijkheid in de kosmische geschiedenis van de mens, omdat hij de weg heeft gevonden die de dood overstijgt want telkens als iemand weer overlijdt, wordt hij van zijn natuurlijke gezondheid, geluk, bovennatuurlijke bewustzijn en vermogens beroofd. Daarnaast geloven scientologen dat hun Grondlegger die bij zijn overlijden van de beperkingen van zijn lichaam en de aarde werd bevrijd, “verder omhoog aan de andere kant van de Brug” doorgaat met zijn verovering van wat het fenomeen leven vormt.
Scientology heeft niet het hele scala aan religieuze specialisten ontwikkeld die je in oudere religieuze tradities aantreft. Volgens het geloof en praktijk van Scientology is er geen plaats voor “genezers” en “heiligen” en ook geen behoefte aan “profeten” of “hervormers”. Maar de algemene rollen van “priester” en “leraar” zijn duidelijk neergezet, hoewel scientologen die religieuze functionarissen geestelijke en staflid van de Scientology Kerk noemen. Scientology geestelijken worden door de Kerk officieel gewijd nadat zij een voorgeschreven cursus en stage hebben voltooid waarna ze als gewijde geestelijken gemachtigd zijn om zondagsdiensten te houden, huwelijken te voltrekken, mensen te dopen en begrafenissen te leiden. Daarnaast zijn zij ook gemachtigd om de van toepassing zijnde diensten van spirituele auditing en training te leveren. Scientology stafleden worden opgeleid voor allerlei gespecialiseerde onderwijstaken en leidinggevende taken op de diverse niveaus en afdelingen van de kerkelijke organisaties. Sommige Scientology geestelijken en stafleden horen ook bij een speciale religieuze orde die de Sea Organization heet, waarvan de leden een contract hebben van een miljard jaar en samen eraan werken dat Scientology Missies en Kerken mensen blijven stimuleren de Brug op te gaan, waarbij ze het doel van de kerk, namelijk het Clear maken van deze planeet en uiteindelijk van het universum, vooruit helpen. Tot slot verspreidt Scientology ook haar religieuze overtuiging en praktijk via een hoogst toegewijd en getraind lekenpubliek, dat eveneens in staat is spirituele auditing en de van toepassing zijnde niveaus te leveren aan het publiek van Scientology.
III.IV. Conclusie
Op basis van mijn beroepsopleiding en het wetenschappelijke onderzoek, waarvan hierboven een samenvatting is gegeven, ben ik ervan overtuigd dat Scientology in alle aspecten van het woord een religie is. De spirituele disciplines van Scientology en de belichaming van haar organisaties hebben een eigen karakter, zoals dat ook past bij een nieuwe religie die de spiritualiteit van de oosterse religies met de op historische gegevens gebaseerde westerse religies probeert te combineren in een “alle gezindten accepterende” beweging die andere religieuze tradities respecteert en tevens overstijgt. Desondanks beantwoordt Scientology duidelijk aan de wetenschappelijke definitie van een religie en streeft zij duidelijk de doelen van een religieuze zoektocht na en vertoont zij daarbij duidelijk de eigenschappen van een religieuze gemeenschap.
Scientology [beantwoordt] duidelijk aan de wetenschappelijke definitie van een religie en [zij] streeft duidelijk de doelen van een religieuze zoektocht na en [zij] vertoont daarbij duidelijk de eigenschappen van een religieuze gemeenschap.
