Net als alle religies voert Scientology de geformaliseerde, repeterende en bijzondere soorten religieuze handelingen uit waar rituelen uit bestaan. De Scientology rituelen bevatten zeker ceremonies die de vertrouwde praktijken van andere religies in herinnering roepen. Gewijde Scientology geestelijken voeren de door de kerk voorgeschreven riten uit voor huwelijken, doopplechtigheden (in Scientology naamgevingen genoemd) en begrafenissen. Ze leiden ook de gewone zondagsdiensten op plaatsen voor verering in Scientology. In de Scientology Kerk zijn deze rituelen echter geen doel op zich. Ze voorzien in formele gelegenheden om de bevrijdende kennis van Scientology te bevestigen. Zoals L. Ron Hubbard verklaarde: “In een Scientology kerkdienst gebruiken we geen gebeden, geen vroomheid of dreigingen van verdoemenis. We gebruiken de feiten, de waarheden en begrippen die in de wetenschap van Scientology zijn ontdekt. We lezen niet uit de Bijbel (en dus ook niet uit de Koran, de Torah of de Vedische Hymnen) en zeggen niet tegen de daar bijeengekomen mensen ‘Dit is iets wat je moet
Gewijde Scientology geestelijken voeren de door de kerk voorgeschreven riten uit voor huwelijken, doopplechtigheden (in Scientology naamgevingen genoemd) en begrafenissen. Ze leiden ook de gewone zondagsdiensten op plaatsen voor verering in Scientology.
De centrale rituele praktijk op het pad naar die bevrijdende kennis staat in de Scientology Kerk bekend als auditing. Afgeleid van het Latijnse audire, dat horen of luisteren betekent, wordt auditing gegeven in sessies die gehouden worden tussen een beginneling en een ervaren auditor die zorgvuldig luistert en de vooruitgang bijhoudt. De theorie waarop deze praktijk gebaseerd is, veronderstelt dat menselijke wezens een analytisch verstand hebben, dat informatie verwerkt, en een reactief verstand, dat herinneringen van alle pijnlijke ervaringen uit het verleden opslaat. Aangezien veel van die ervaringen traumatisch waren, bevat het reactieve verstand veel diepe sporen, of psychologische littekens, waarnaar verwezen wordt als engrammen. Deze psychologische hindernissen zijn ingeprent van eerdere ervaringen in het leven, prenatale ervaringen en eerdere levens. Hoewel engrammen ingebed zijn in het reactieve verstand, kunnen ze tot het bewustzijn gebracht en schoongemaakt worden door auditing. In auditingsessies wordt als hulpmiddel een elektronische meter gebruikt, de elektropsychometer of E-meter, om de psychologische lading te meten die met het reactieve verstand verbonden is. In Scientology termen is de E-meter een religieus artefact dat in pastorale counseling sessies wordt gebruikt. Door auditing kunnen engrammen verwijderd worden, wat een staat van zijn tot gevolg heeft waar Scientologen naar verwijzen als Clear.
Hoewel gebaseerd op bepaalde psychodynamische theorieën en methodes, kan auditing gezien worden als een rituele praktijk die kenmerken combineert van religieuze genezing, biecht en meditatie.
Ten eerste kan auditing begrepen worden als rituele genezing. Zoals historicus op het gebied van religie Jonathan Z. Smith eens opmerkte, “een religie die niet geneest, kan niet lang voortbestaan”.22 In de moderne wereld hebben religieuze tradities echter de verantwoordelijkheid voor het genezen van het lichaam en het verstand overgegeven aan een wetenschappelijk medisch beroep. Net als andere “nieuwe religieuze bewegingen” heeft de Scientology Kerk geprobeerd deze religieuze functie van genezing terug te claimen. De praktijken van Scientology zijn vooral gericht op het bereiken van een spirituele genezing die positieve gevolgen kan hebben voor de gezondheid en het welbevinden van het verstand en het lichaam.
Ten tweede: auditing heeft veel van de kenmerken van de religieuze rituelen van biechten. In de rooms-katholieke kerk is de biecht een vertrouwd verschijnsel, waarbij spijt, opbiechten bij een priester en daden van berouw een belangrijke rituele cyclus vormen, maar ook in het boeddhisme komt de biecht als ritueel voor. Volgens de boeddhistische tekst van de Mahavagga, moet iemand als hij “zich herinnert dat hij een zonde begaan heeft en weer zuiver wil worden, de zonde die hij begaan heeft, onthullen en wanneer deze onthuld is, zal alles weer goed met hem gaan”.23 Bij de boeddhistische rituelen vereist daarom een staat van spirituele zuiverheid, die op bepaalde punten lijkt op waar Scientologen naar verwijzen als Clear zijn, het naar boven halen van herinneringen uit het verleden en deze in de biecht onthullen.
Ten derde: de praktijk van auditing, vooral in de gevorderde stadia van “solo-auditing”, herinnert aan meer traditionele religieuze rituelen van meditatie. Bij de boeddhistische praktijk worden bijvoorbeeld vaak rituele hulpmiddelen gebruikt om de aandacht te richten. Iemand die mediteert, kan zich concentreren op een patroon waar hij naar kijkt, een heilige toon of een ingewikkeld raadsel, om nieuwe helderheid van bewustzijn te bereiken. Meditatie wordt vaak begeleid door een leraar die de voortgang van beginnelingen observeert.
Naast auditing voorziet Scientology in training als een onderwijsprogramma, dat de religieuze dimensie van studeren herstelt. In veel religieuze tradities is het intensief bestuderen van heilige teksten een belangrijk religieus ritueel. Zo wordt in de joodse yeshiva bijvoorbeeld het bestuderen van heilige teksten onder supervisie van een Talmoed meester uitdrukkelijk begrepen als een religieuze activiteit met alle kenmerken van ritueel. Op gelijke wijze houdt Scientology training een intensief bezig zijn met heilige teksten in, onder supervisie van een geestelijke, als een belangrijke religieuze activiteit. Net zoals de Scientology Kerk geprobeerd heeft de religieuze functie van genezen te herstellen, zo heeft ze er ook aan gewerkt om de religieuze betekenis van de gedisciplineerde activiteit van studeren te herstellen.
