XIX. Diversiteit onder Religies: Polytheïsme

Uit de voorgaande voorbeelden van religieuze geloofssystemen blijkt dat geloof in een opperwezen een onjuist criterium voor een religie is. Ondanks het aanhoudende, ouderwetse vooroordeel van sommige christelijke verslaggevers, zou dit punt in het algemeen meteen bevestigd worden door vergelijkende religieuzen en sociologen van religie. De status van een religie zou niet onthouden worden aan het boeddhisme, het jaïnisme of het hindoeïsme, niettegenstaande het ontbreken van enig begrip van een opperwezen of schepper. Als deze voorbeelden van pantheïstische en atheïstische, maar niettemin onmiskenbaar religieuze geloofsovertuigingen, een contrast vormen met de christelijke ideeën van hoe een religie er uit zou moeten zien, dan doen polytheïstische geloofsovertuigingen dat ook, zelfs hoewel deze minder gemakkelijk in een georganiseerde of samenhangende vorm gepresenteerd worden. Het taoïsme, dat in de boeken van vergelijkende religie nu algemeen als een religie beschouwd wordt, is zo’n geval. In tegenstelling tot op openbaringen gebaseerde religies, drijft het taoïsme op het vereren van de natuur, mysticisme, fatalisme, politiek quiëtisme, magie en verering van voorvaderen. Eeuwenlang werd het in China officieel als een georganiseerde religie erkend, met tempels, verering en geestelijkheid. Het onderhield begrippen van bovennatuurlijke wezens, met inbegrip van de Jade Emperor, Lao-tse, Ling Po (marshal van bovennatuurlijke wezens) en de Acht Onsterfelijken van de Chinese folklore, onder andere de Stadsgod, de God van het Hart, samen met ontelbare geesten. Het taoïsme heeft echter geen schepper, een reddende god van de christelijke soort en een verwoorde theologie en kosmologie. Het geval van het taoïsme illustreert het feit dat religies niet geheel volwaardig als systemen van geloof, praktijk en organisatie opkomen. Op al deze punten ondergaan ze evolutieprocessen waarbij ze soms elementen gaan omarmen die geheel strijdig zijn met vroegere begrippen. In de geschiedenis van religie zijn de groei van het aantal mythes en rituelen en veranderingen in de organisatie normaal geweest en sommige van die nieuwe elementen worden nu en dan maar gedeeltelijk eigen gemaakt en zijn op geen enkele manier altijd met elkaar verenigbaar.

XIXa. Diversiteit onder Religies: Een Modern Voorbeeld
DOWNLOAD HET WITBOEK